ولو ایران با در اختیار داشتن تیم مجرب و حرفه ای در زمینه اجرای موتورخانه و هم چنین تامین اقلام و ملزومات موتورخانه از برندهای داخلی و خارجی مورد تایید تا کنون پروژه های متعددی را با موفقیت به انجام رسانده است. در این مطلب مروری داریم بر برخی از اقلام مهم که در موتورخانه ها مورد استفاده قرار می گیرند.
دیگ بخار
دیگ بخار یک مخزن بسته تحت فشار است که از گرمای ناشی از احتراق سوخت برای تولید بخار استفاده می کند. این بخار برای کاربردهای مختلف از جمله برای استفاده در سیستم گرمایش در موتورخانه ساختمان به کار می رود. اگر فشار کاری دیگ بخار متوسط و کمتر باشد (7 تا 2000 کیلو پاسکال) به آن دیگ بخار و اگر مخزن تحت فشار بالاتر باشد به آن ژنراتور بخار می گویند. در هر جایی که نیاز به یک منبع تولید بخار نیاز باشد، از دیگ بخار یا ژنراتور بخار استفاده می شود که یکی از این مکان ها موتورخانه ساختمان می باشد.
دیگ های بخار از نظر عملکردی به سه دسته دیگ تولید آب گرم (فشار پایین برای ساختمان های کوچک)، دیگ تولید آب داغ (ساختمان های بزرگ و مناطق سردسیر) و دیگ تولید بخار تقسیم می شوند.
مشعل
مشعل ها خود مولد حرارتی اصلی سیستم هستند. این تجهیزات با ایجاد شعله و دمیدن آن در داخل دیگ ها، آب داخل دیگ را به دمای مورد نظر می رساند. مشعل ها روی دیگ نصب شده و مکمل بویلر ها هستند. مشعل ها متناسب با طرز کار موتورخانه، عمل می کنند. در سیستم حرارت مرکزی با آب گرم، گرمای تولید شده توسط مشعل به آب درونی دیگ منتقل شده و آب گرم شده از طریق لوله هایی به پخش کننده های گرما (رادیاتور، فن کویل و...) منتقل می شود.
منبع کویلی
منبع‌کویل دار یا منبع کویلی یک مبدل حرارتی است که برای گرم کردن و نگهداری آب استفاده می شود. در این منابع چندین لوله مسی وجود دارد که آب و بخار خروجی بویلر، به کمک پمپ سیرکولاتور در لوله های مسی جریان پیدا می کند. لوله های مسی درون منبع نصب می شوند و آب درون منبع در تماس با لوله های مسی قرار می گیرد و به صورت غیرمستقیم گرم می شود.
منبع کویل دار از نظر سازه در نوع منبع کویلی ایستاده و افقی ساخته می شود و انتخاب نوع سازه منبع کویلی به فضای موتورخانه و محدودیت های احنمالی موجود در فضای موتورخانه بستگی دارد. برای تعیین ظرفیت منبع کویلی باید میزان آب گرم مورد نیاز در طول شبانه روز و هم چنین محدودیت فضای موتورخانه در نظر گرفته شود. باید توجه داشت که نصب شیر یکطرفه در لوله ورودی منبع کویلی حتما یم شیر یک طرفه نصب شود تا از برگشت آب گرم و وارد شدن فشار به لوله آب شهری جلوگیری می کند.
سختی گیر
نصب سختی گیر و ضد رسوب در موتورخانه و سایر تاسیسات مکانیکی ساختمان، نقش بسیار مهمی در بازدهی و طول عمر تجهیزات دارد و یکی از ضروری ترین اجزای موتورخانه محسوب می شود. آبی که حاوی نمک های کلسیم و منیزیم است آب سخت نام دارد و میزان سختی آب بر اساس میزان نمک های محلول در آن سنجیده می شود.
سختی آب یکی از پارامترهای مهم برای سلامت کارکرد تجهیزات موتورخانه است و هر چه میزان سختی بالا باشد برای سیستم موتورخانه و تجهیزات آن مضر است. برای جلوگیری از آسیب های احتمالی ناشی از سختی آب، در موتورخانه ها از سختی گیر استفاده می شود. در موتورخانه ها از انواع مختلف سختی گیر استفاده می شود که برای نمونه می توان به سختی گیر رزینی، سختی گیر الکتریکی و سختی گیر مغناطیسی اشاره کرد.
منبع انبساط
در سیستم هایی که برای انتقال حرارت از آب استفاده می شود و هم چنین در موتورخانه ها، افزایش حرارت آب باعث انبساط و افزایش حجم آب می شود، این افزایش حجم باعث می شود فشار در سیستم افزایش یابد. افزایش فشار در سیستم در صورتی که از فشار مجاز فراتر برود می تواند خسارت سنگین به بار آورد. بنابراین، در موتورخانه، به منظور جلوگیری از افزایش فشار ناشی از افزایش حجم آب، این افزایش حجم باید به مخزن یا منبع دیگری انتقال یابد که این منبع همان منبع انبساط است.
منبع انبساط علاوه بر وظیفه کنترل و جبران انبساط و انقباض آب، وظیفه حفظ تعادل فشار سیستم را نیز بر عهده دارد. منبع انبساط به طور کلی به دو نوع منبع انبساط باز و منبع انبساط بسته تقسیم می شود.
لوله ها و شیرآلات
وجود لوله ها لازمه گردش جریان آب در موتورخانه است. به عبارتی این لوله ها رگ های حیاتی سیستم موتورخانه محسوب می شوند که وظیفه انتقال آب را برعهده دارند. هم چنین، برای انشعابات لوله ها در موتور خانه از کلکتور استفاده می شود.
علاوه بر این، به منظور کنترل و قطع و وصل جریان در موتور خانه به شیرآلات برنجی و چدنی نیاز است. از مهم ترین شیرآلات مورد استفاده در سیستم موتورخانه می توان به شیر فلکه کشویی و صافی اشاره کرد.
از دیگر تجهیزات جانبی سیستم لوله کشی موتورخانه می توان به گیج های اندازه گیری دما و فشار اشاره کرد که نقش بسیار مهمی در ایمنی کارکرد سیستم برعهده دارند.
عایق و عایق کاری
در هر سیستمی که با انتقال حرارت و تأمین گرمایش و سرمایش را برعهده دارد، استفاده از عایق ضروری است. استفاده از عایق از هدر رفت انرژی در سیستم موتورخانه جلوگیری می کند و علاوه بر این که بازدهی سیستم را ارتقا می دهد، هزینه ها را نیز کاهش می دهد.
پمپ
در موتورخانه ها معمولا از پمپ های سیرکولار خطی استفاده می شود که از دسته پمپ های سانتزیفیوژ محسوب می شود. این دسته از پمپ ها وظیفه ای متفاوت از بوستر پمپ ها دارند. وظیفه این دسته از پمپ ها تامین فشار نیست بلکه این پمپ ها ایجاد گردش بیشتر و افزایش انتفال حرارت را دارند. این پمپ ها در سیستم موتورخانه و معمولا روی خط برگشت نصب می شوند و معمولا در تمام مدتی که موتورخانه فعال است خاموش نمی شوند.